مخصوص دانشجویان روانشناسی


⭕️درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (Acceptance and CommitmenTherapy) که به اختصار ACT نامیده می‌شود، یکی از رفتاردرمانی‌های مبتنی بر توجه آگاهی است که اثربخشی آن برای درمان طیف گسترده‌ای از وضعیت‌های بالینی معلوم شده است. در واقع، هدف ACT ایجاد یک زندگی غنی و پرمعنا در حالی است که فرد رنج ناگزیر موجود در آن را می‌پذیرد و برای زندگی با آن آماده و متعهد می‌شود. البته همین‌ که فرد شروع می‌کند تا خود را برای ساختن چنان زندگی‌ای آماده کند، با انواع و اقسام موانع به شکل تجربه‌های درونی ناخواسته و نامطلوب روبرو خواهد شد (افکار، تصورات، احساسات، حس‌های بدنی، تکانه‌ها و خاطرات). درست در همین نقطه است که ACT برای اداره این تجربه‌های درونی مهارت‌های موثر توجه آگاهی را به ما می‌آموزد.

توجه آگاهی یعنی اینکه هوشیارانه و با پذیرش، آگاهی خود را به تجربه‌ای که اینجا و اکنون از سر می‌گذرانیم، معطوف کنیم. با این تکنیک‌ها می‌آموزیم در لحظه اکنون زندگی کنیم، به ‌جای غرق شدن در افکار، کاملا درگیر آنچه که باید انجام دهیم، شویم؛ به احساسات خود اجازه دهیم تا همان‌طور که هستند، باشند و به ‌جای کنترل کردنشان اجازه بدهیم تا بیایند و بروند. وقتی تجربه‌های درونی خود را با پذیرش نظاره می‌کنیم حتی خاطرات، احساسات، افکار و حس‌های بدنی دردناک نیز کمتر تهدیدکننده و تحمل‌ناپذیر به نظر می‌رسند. توجه آگاهی به این شیوه به ما کمک می‌کند رابطه خود با افکار و احساسات دردناک خود را به ‌نوعی تغییر دهیم که تاثیر و نفوذ آنها بر زندگی‌مان کمتر شود.

فرد مبتلا به ایدز به کمک تکنیک‌های ACT یاد می‌گیرد به جای افسردگی، خشم و ناامیدی که تجربیات ناخواسته درونی غیر‌قابل‌کنترل هستند، بیماری را بپذیرد و برای مبارزه با بیماری و شروع دوباره یک زندگی هدفمند و ارزشمند آماده شود و حتی اگر در مکانی قرار گرفت که به‌دلیل در نظر گرفتن شرایط حاکم، تصمیم به پنهان کردن بیماری‌اش گرفت، آنقدر متعهد باشد که تمام شرایط ایمنی را برای سرایت نکردن بیماری به اطرافیانش در نظر بگیرد.

تکنیک‌های ACT چگونه عمل می‌کنند؟

اکت شش اصل بنیادین برای کمک به افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در مراجعان دارد:

1⃣جدا کردن فکر از عمل: بیمار معمولا تمایل خاصی به واقعی پنداشتن افکار، تصورات و هیجانات دارد. در خلال ACT، بیمار یاد می‌گیرد که فکر فقط فکر است؛ یعنی می‌تواند بیاید و برود.

2⃣پذیرش: اجازه دادن به آمد و رفت افکار، بدون اینکه با آنها مبارزه یا عمدا از آمدن آنها جلوگیری شود

3⃣زندگی در لحظه اکنون: آگاهی از اینجا و اکنون و تجربه حال با گشودگی و علاقه‌مندی به جای فرار از آنچه که هم‌اکنون در جریان است.

4⃣مشاهده خود: دستیابی به حسی تعالی‌یافته از خود و تشخیص اینکه در کدام مسیر در حال حرکت است، مسیری با نشاط و هدفمند یا زندگی با درد و رنج؟ مشاهده خود، مهم است چون از این طریق فرد می‌تواند در جویبار تجربه‌های خود شناور شود، بدون اینکه به آنها وابسته یا درون تجربه خاصی غرق شود.

5⃣کشف ارزش‌ها: اکتشاف اینکه چه چیزی برای خود واقعی فرد بسیار مهم است. در ACT از تمرین‌های گوناگونی استفاده می‌شود تا به مراجع کمک کنیم زندگی‌اش را در ابعاد گوناگون انتخاب کند؛ مثلا خانواده، شغل و...

6⃣اقدام متعهدانه: طرح‌ریزی اهداف بر اساس ارزش‌ها و تلاش متعهدانه برای رسیدن به آن اهداف.

 دکتر محمدرضا خدابخش