«عقده‌ی حقارت» به حالت سرکوفتگی و افسردگی همراه با کینه‌توزی که به ‌سبب ناکامی و تحمل رنج و خفت و حقارت پدید می‌آید، تعریف شده است. با وجود تصورات مردم، «عقده‌ی حقارت» دارای ماهیت فطری نبوده و اختصاص به طبقه یا قشر معینی ندارد، بلکه عارضه‌ای‌ست که علل پیدایش آن را باید در تربیت و پرورش اولیه‌ی فرد و روابط و مناسبات متقابل او با محیط در دوران کودکی تا بلوغ جست‌وجو کرد.

علل ایجاد احساس حقارت:

1ـ پرخاش و سخت‌گیری والدین
2 ـ نقص عضو
3 ـ شرایط تربیت

درمان حقارت :

برای علاج پیدایش «حقارت» در شخصی که دچار ضعف یا ضایعه‌ی عضوی می‌باشد، باید با پرورش ذوق و استعداد و توانایی او در دیگر زمینه‌ها، بتوانیم عرصه‌ی بروز و ظهور و ارزش‌های مثبت و پیروزی‌هایش را شکوفا سازیم.

همچنین در مورد کودک نازپرورده نیز باید هنگامی‌که به دوره‌ی بلوغ و جوانی رسید، به هر نحو که شده، این موضوع را بپذیرد و درک کند که او آدمی‌ست مانند همه‌ی آدم‌ها و به‌هیچ‌عنوان منحصربه‌فرد و بهترین نمی‌باشد. باید این را به درستی بفهمد که افراد جامعه در هیچ‌شرایطی ملزم نیستند که هم‌چون پدر و مادرش به خواسته‌های او تمکین کنند، خودکامگی‌اش را بپذیرند، خطاهایش را به‌آسانی ببخشایند و در همه‌حال، به تحسین و ستایش‌اش زبان بگشایند.

دکتر محمدرضا خدابخش